Page 94 - KongresKultury2016v2

Czy jednak spojrzenie wielkomiejskie jest „kulturze wsi” potrzeb-
ne? Poza oczywistym aspektem ekonomicznej polityki formułowanej
w ośrodkach centralnych mamy, jak się zdaje, do czynienia z trwa-
łą rozłącznością. Wieś od zawsze posiadała zasoby symboliczne do
odtwarzania swojej tożsamości, a jedynie kolonizacyjne spojrzenie
ze strony miejskich ośrodków władzy uznawało ich poszczególne
elementy za mieszczące się w kategorii sztuki (ludowej) czy kultury
materialnej (por. METROPOLIZACJA). Przykłady tego rodzaju relacyj-
nych praktyk pokazują badania przeprowadzone w projekcie „Kultu-
ra oddolna”. W poszczególnych studiach przypadków Marcin Damek
zwrócił uwagę na proces tworzenia się kurpiowskiego stylu rzeźby
w interakcji między Cepelią a nowo uznanymi „twórcami ludowymi”.
Z kolei Olga Rembielińska opisała współczesny proces opracowywania
programów szkolnych dotyczących kulturowego dziedzictwa regionu
kurpiowskiego z inicjatywy lokalnych nauczycieli, którzy korzysta-
li z finansowych możliwości zaoferowanych przez programy unijne
(Cichocki, Dobiasz, Dudek i in.). Bardziej niepokojącym procesem
jest nakładanie się na polaryzację komunikacyjno-polityczną – klaso-
wo-przestrzennej. Spolaryzowane narracje odzwierciedlają niezgodę
na „płynną” tożsamość, elastyczność i kompromis, zwracając się ku
„twardym” wartościom i prostym rozwiązaniom. Jako że ukonkretnio-
ne są zazwyczaj przez wartości narodowe i religijne, mogą oferować
dodatkowe zasoby tożsamościowe. Badania w Kolnie, również w ra-
mach projektu „Kultura oddolna”, pokazały, że nacjonalistyczne narra-
cje mogą włączać się w zmediatyzowane i sui generis globalne prakty-
ki, takie jak korzystanie z internetu czy tworzenie muzyki hiphopowej
(tamże). O podobnych związkach w przypadku społeczności fana-
tycznych kibiców, które w ostatnich latach zastąpiły etos chuligański
nacjonalizmem, opowiadał antropolog Łukasz Smyrski.
94 Polaryzacja w sferze kultury