Page 239 - KongresKultury2016v2

pochodzenia i zamieszkania, dziecko będzie mieć możliwość pozna-
nia różnych języków, różnych sposobów komunikacji bezpośredniej
(przez mowę, śpiew, ruch) i pośredniej (przez obraz, pismo), róż-
nych opinii i przekonań, różnych stylów życia.
REKOMENDACJE I WSKAZÓWKI DLA RODZICÓW, OPIEKUNÓW
I SPECJALISTÓW
Opracowanie na podstawie: E. Hornowska, A.I. Brzezińska, K. Ap-
pelt, K. Kaliszewska-Czeremska, Rola środowiska w rozwoju małego
dziecka – metody badania, Warszawa 2014 (zmodyfikowana Tabela 27
ze ss. 142-147).
I. PRZESTRZEŃ FIZYCZNA – DOMOWA I OKOŁODOMOWA

Zalecenia dla osób bezpośrednio związanych z organizacją
fizycznej i społecznej przestrzeni rozwoju dziecka
• Należy dostosowywać przestrzeń domową do potrzeb dziecka, które

zmieniają się wraz z jego rozwojem.
• Środowisko, w którym przebywa dziecko, powinno być coraz bar-

dziej złożone i różnorodne. W związku z tym powinno się udostęp-
niać dziecku różne zabawki stymulujące rozwój małej i dużej moto-
ryki oraz dostarczać i udostępniać mu zabawki „na wyrost”, tj. takie,
które są przeznaczone dla dzieci nieco od niego starszych. Podczas
takiej zabawy wymagana jest obecność dorosłego, który będzie słu-
żył dziecku pomocą.
• W domu należy wyodrębnić przestrzeń przeznaczoną wyłącznie dla
dziecka.
• Konieczne jest stopniowe zwiększanie fizycznej autonomii dziecka
i zachęcanie go do eksploracji otoczenia.

Prawo dziecka do kultury. Wykluczeni z kultury 239