Page 58 - KongresKultury2016v2

To jedna z możliwych prób odpowiedzi na wyzwanie poszerzające-
go się pola kultury. Trudno ocenić z góry jej efekty, jednak na pewno
ciekawe będzie oddziaływanie kultury objętej narodową polityką kul-
turalną na resztę poszerzającego się pola. Czy pojawią się inicjatywy
polityczne zmierzające do delegitymizacji praktyk kulturalnych spoza
uznanego przez władzę „koszyka”? I czy nawet gdyby się pojawiły, czy
mogłyby odnieść założony skutek w takim systemie?

Władza państwowa jest jednak tylko jednym z aktorów oddziałują-
cych na pole kultury i próbujących uzyskać na nie wpływ m.in. przez
działania normatywne. Inni aktorzy, np. przedstawiciele istniejącego
sektora kultury, w codziennej praktyce także uczestniczą w negocja-
cjach z poszerzającym się polem kultury, stosując różne strategie – od
konserwatywnych, polegających na próbach utrzymania status quo za
wszelką cenę, po innowacyjne, polegające na otwieraniu instytucji na
zjawiska żywej, oddolnej kultury.

W związku z tym potrzebny jest pogłębiony namysł, dzięki które-
mu zostaną określone relacje między poszerzającym się polem kultury
a polityką kulturalną. Zająć się tym powinny nie tylko osoby odpowie-
dzialne za polityki kulturalne, lecz także – a może zwłaszcza – przed-
stawiciele sektora kultury. Nie możemy przy tym zapominać, że kultura
jest tylko jednym z fragmentów struktury obejmującej różnej obszary
ludzkiej aktywności. W tej sieci to, co związane z kulturą, często niero-
zerwalnie splata się z innymi elementami.

Wymiar 2. Samowiedza środowisk kultury
Problemem kultury w Polsce – co także uwidacznia się na naszej mapie
– jest prezentyzm charakteryzujący wielu aktorów działających w polu
kultury. Przejawia się on zarówno w skłonności do działań doraźnych,
bez uwzględniania szerszej perspektywy, jak i w zawężeniu pola po-
strzegania rzeczywistości, gdy za ważną i zgodną z interesem ogólnym
uznaje się jedynie własną domenę aktywności.

58 Jak jest? Mapa kultury w Polsce i jej terytoria