Page 64 - KongresKultury2016v2

ich niesymetryczne relacje z centrum. Zgodnie z nim peryferie, by
przetrwać, muszą stać się atrakcyjne dla centrum, bo tylko tak mogą
przyciągać potrzebne kapitały (pieniądze, ludzi, uwagę), istotnym zaś
środkiem urzeczywistniania tego zadania jest właśnie kultura.

Tym, co może pomóc w przezwyciężaniu tego niezwykle szkodliwe-
go kompleksu, jest już samo postawienie problemu metropolizacji. To
jednak nie wystarczy. Potrzebna jest też intensywna i systematyczna
praca nad poznawaniem lokalnych potencjałów, która nie sprowadza-
łaby się do badań sektora kultury, lecz daleko poza niego wykraczała.
Oprócz tego peryferie powinny mieć znacznie większą autonomię
w określaniu tego, co dla nich istotne, a więc w polityce kulturalnej
państwa należy kłaść zwiększony nacisk na lokalność. I wreszcie trzeba
pielęgnować lokalne wartości i zapewnić infrastrukturalne, finanso-
we i kadrowe podstawy takiej troski. Ważne, żeby rozwiązania miały
charakter systemowy. Potrzebna jest również zmiana naszego myślenia
o tym, czym są peryferie.

Jak jest?
Uważna lektura mapy kultury we współczesnej Polsce prowadzi do
kilku kluczowych wniosków. Kultura i społeczeństwo w Polsce znaj-
dują się pod wpływem tych uniwersalnych sił oddziałujących na całym
świecie, których łączny efekt można nazwać kryzysem późnej nowo-
czesności. Jego skutkiem są takie zjawiska, jak:
1. Kryzys legitymizacji dotychczasowego ładu instytucjonalnego;
2. Kryzys tożsamości, wynikający zarówno z nabierających intensywno-

ści sytuacji spotkań z Innym (imigrantem, uchodźcą), jak i redefinicji
podmiotowości wobec krytyki antropocentryzmu;
3. Kryzys wyobraźni związany z niemożliwością wyobrażenia sobie in-
nych wizji porządków symbolicznych i społeczno-gospodarczych.

64 Jak jest? Mapa kultury w Polsce i jej terytoria