Page 65 - KongresKultury2016v2

W wyniku tych kryzysowych tendencji zanika społeczeństwo zorga-
nizowane w nowoczesną strukturę, co w Polsce przejawia się w feno-
menie próżni socjologicznej. Próżnia ta, polegająca na braku pośred-
niczących struktur społecznych między poziomem podstawowym,
rodzinno-sąsiedzkim, a abstrakcyjnym, najwyższym, wyrażającym się
w państwie i narodzie, jest jednak pełna życia. Przejawia się ona m.in.
w aktywności kulturowej w ramach poszerzonego pola kultury. Ta
aktywność jest wyrazem intensywnych procesów semiozy, czyli prób
rekonstrukcji form życia społecznego przez nowe narracje i sposoby
symbolicznej, kulturowej reprezentacji tego, co wspólne, tego, co na-
daje wartość i sens działaniom.

Poszerzenie pola kultury jest wyzwaniem dla wywodzącego się
z czasów nowoczesnych sektora kultury, czyli ładu instytucjonalnego
odpowiedzialnego za organizowanie obiegów kultury i procesów kul-
turotwórczych, za podział zasobów materialnych i niematerialnych,
jak prestiż i uznanie. Jak otwierać się na nowe zjawiska, jak oceniać ich
wartość i jak włączać je w polityki kulturalne?

Znalezienie efektywnych metod modernizacji sektora kultury tak,
by swoim oddziaływaniem obejmował jak największą część pola kul-
tury, ma znaczenie strategiczne, bo od niego zależy nie tylko kon-
dycja sektora kultury i kultury jako całości, lecz także możliwość
rekonstrukcji społecznych całości. Proces ten jest zagrożony aktyw-
nością innego aktora obecnego w przestrzeni społecznej i kultural-
nej. To władza, która nieistniejące społeczeństwo próbuje rekonstru-
ować metodami mobilizacji politycznej, zgodnie z logiką politycznej
polaryzacji.

Istnieje poważne ryzyko, że dominacja tego mechanizmu rekon-
strukcji społecznej może również doprowadzić do polaryzacji ob-
szaru kultury, co spowoduje trwały antagonistyczny podział spo-
łeczeństwa, w którym polaryzacja polityczna zyska wzmocnienie
w polaryzacji symbolicznej, sięgającej nie tylko wyborów politycz-
nych, lecz także tożsamości. W uniknięciu tego ryzyka nie pomaga
sfera publiczna znajdująca się w stanie krytycznym.

Jak jest? Mapa kultury w Polsce i jej terytoria 65