Page 70 - KongresKultury2016v2

Nietrudno mi sobie wyobrazić, że maksymalnie poszerzonym
rozumieniem uczestnictwa w kulturze najbardziej zainteresowa-
ni będą architekci polityki kulturalnej państwa i specjaliści od
statystyki publicznej. Szerokie rozumienie uczestnictwa w kul-
turze szybko i tanio poprawia bowiem jego obraz statystyczny.
Kłopot w tym, że pierwszą ofiarą optymistycznych statystyk
będą zapewne (współ)finansowane ze środków publicznych in-
stytucje kultury (Drozdowski i in., s. 402).
O poszerzaniu pola kultury mówimy nie tylko w odniesieniu do
praktyk oddolnych, poza instytucjami kultury lub z ich udziałem.
Poszerzenie widać także wówczas, gdy kulturze wyznaczane są funk-
cje łączące ją z innymi obszarami. Nie jest to zjawisko nowe, jednak
w ostatnich latach stało się bardziej widoczne. W planach i strategiach
instytucji publicznych pojawiają się koncepcje wyznaczające kulturze
zadania tworzenia kapitału społecznego oraz integracji społecznej (np.
Żakowski). Jednocześnie idea urynkowienia sektora kultury chce łą-
czyć działalność kulturową z przemysłami kulturowymi. Działalność
kulturalna krzyżuje się z celami społecznymi, kulturowymi i gospodar-
czymi. Jest to z jednej strony zagrożenie dla jej autonomii, z drugiej zaś
zdaje się to znakiem innego traktowania kultury – nie tylko jako skoja-
rzenia z wolnym czasem i odświętną atmosferą.
Praktyki podejmowane w poszerzonym polu kultury wchodzą za-
tem w coraz bardziej złożone relacje z innymi dziedzinami, w tym
przede wszystkim:
• gospodarki, co grozi ekonomizacją (urynkowieniem, utowarowie-
niem) kultury, ale jednocześnie jest szansą, by dostrzec w kulturze
źródło rozwoju społecznego i gospodarczego;
• polityki, co wywołuje zagrożenie ideologizacją i instrumentalizacją
kultury, ale jednocześnie zwraca uwagę i stwarza szansę na możliwo-
ści demokratyzacji określania celów i funkcji praktyk kulturowych,

70 Poszerzenie pola kultury i jego konsekwencje