Page 67 - KongresKultury2016v2

Poszerzenie pola kultury i jego konsekwencje

Opracowali Mirosław Filiciak i Mikołaj Lewicki,
współpraca Marta Białek-Graczyk

Współczesne rozumienie kultury wykracza poza tradycyjne definicje
działalności kulturalnej, uczestnictwa w kulturze czy instytucji kultu-
ry. „Szerokie pole” określa zarówno nowe praktyki, które wynikają np.
z rozwoju technologicznego (jak oddolna twórczość w internecie), jak
i te istniejące od dawna, które uległy jednak „kulturalizacji” (przykła-
dów jest wiele – od fryzjerstwa i gotowania po design). Takie „zagar-
niające”, inkluzywne myślenie o kulturze przekłada się jednak na wiele
napięć – przecież jednocześnie często mówi się o „nieuczestniczeniu”
Polaków w kulturze. Jak pogodzić te perspektywy?

Dlaczego „poszerzenie”?
Obecnie wydaje się oczywiste, że należy odejść od definicji obecnych
choćby w formularzach Głównego Urzędu Statystycznego, który
kulturę wciąż postrzega głównie jako zamknięty obszar, w dużej
mierze sprofesjonalizowany i zinstytucjonalizowany, samą aktywność
kulturalną zaś – w kategoriach nadawców / producentów i odbiorców.
Przekaz jest rozumiany jednokierunkowo, a „odbiorcy” siłą rzeczy są
postrzegani jako pasywni, uczący się lub ignorujący kulturę. Z kulturą
są więc, po pierwsze, kojarzone przede wszystkim działania instytu-
cji kultury – teatrów, muzeów, kin, domów kultury. Po drugie – to,
co robią profesjonaliści zaangażowani w działalność kultury: twórcy,
organizatorzy, producenci. Po trzecie, z wąskim polem kultury jest

Poszerzenie pola kultury i jego konsekwencje 67