Page 101 - KongresKultury2016v2

(jak już napisałam, czasem waloryzowana pozytywnie, często kry-
tykowana), a także ścisłe związanie pojęcia narodu z katolicyzmem.
Na tym tle m.in. toczy się stały spór między tradycjonalistami a mo-
dernizatorami – niekoniecznie poddający się łatwej binaryzacji, ale
często tak ujmowany.
2. Te napięcia pozostają aktywne do dziś i nakładają się na inne spory.
Po pierwsze, te związane z projektem modernizacyjnym i „powo-
łaniem” klasy średniej („nowego mieszczaństwa”) po 1989 roku. Po
drugie, konflikty związane z odniesieniem do dziedzictwa PRL i sto-
sunkiem do katastrofy smoleńskiej.
Case study: kryzys związany z odwołaniem pokazu Golgota Picnic
Rodriga Garcíi na Festiwalu Malta. Charakterystyczny z wielu powo-
dów: kryzysu instytucji kultury (np. festiwalu), która dokonuje auto-
cenzury; wycofania się państwa i samorządu z funkcji mediacyjnej,
a przede wszystkim ochronnej; silnej ingerencji Kościoła w życie pu-
bliczne; przebiegu oddolnego protestu Piknik Golgota, podczas które-
go „dwie Polski” stanęły naprzeciwko siebie w przestrzeni publicznej
(zob. Adamiecka-Sitek, Kurz).
3. Aktywne społecznie afekty również mają charakter zdecydowanych
opozycji: duma i wstyd, czystość i wina – to napięcia organizujące
dyskusję o historii. Pozostaje to w ścisłym związku z wyobraźnią
i mentalnością katolicką (idea czystości, ofiary, praktyka oczyszcze-
nia przez spowiedź).
Pytanie 3. Czy do pomyślenia jest nowy model polskości? Jak np. roz-
poznania Przemysława Czaplińskiego, który kreśli nową oś odniesie-
nia tożsamościowego: nie Wschód – Zachód, lecz Północ – Południe?
W jaki sposób – i czy to pożądane – można poruszyć inne afekty (em-
patię, dumę lokalną, solidarność)?

Stan krytyczny. Sfera publiczna w Polsce po 1989 roku 101