Page 102 - KongresKultury2016v2

4. Następuje też odpowiedź na skomplikowanie współczesności, wy-
rażająca się w lęku przed „obcymi” oraz niezgodzie na „płynną”
tożsamość, elastyczność i kompromis – swoisty zwrot reaktywny ku
twardym wartościom i prostym rozwiązaniom. Otwarcie na to, co
nowe, jest niemożliwe, wzmocnieniu ulega wąski kanon. Z jednej
strony rodzą się zatem jednoznaczne i zdecydowane wybory tożsa-
mościowe, z drugiej zaś następuje proces deindywiduacji: współcze-
sna odmiana „ucieczki od wolności”, opisująca praktyki kulturowe
oparte na naśladownictwie, wynikającym z nieumiejętności samo-
dzielnego rozpoznania sytuacji w rzeczywistości nadmiaru infor-
macji i bodźców.

5. Polaryzacja „programu kultury”, która dotyczy strategii podejmo-
wanych przez instytucje publiczne różnego szczebla (por. SYSTEM,
KTÓRY TWORZY KULTURĘ. POLITYKA KULTURALNA MIAST). Z jednej
strony, podstawowym komponentem tradycji jest polskość i na-
rodowość, z drugiej – wyłaniają się zróżnicowane tożsamości lo-
kalne i mniejszościowe, mniej oparte na przeszłości, a bardziej na
aktywności. Tłem do tego jest żywioł kosmopolitycznej kultury
wielkomiejskiej (por. METROPOLIZACJA), a także proces parcelizacji
kultury, wytwarzania się odrębnych światów praktyk kulturowych,
czasem zideologizowanych, często hobbystycznych, niekomuniku-
jących się między sobą i często definiujących się poza wartościami
wspólnoty czy społeczeństwa (rekonstruktorzy, „kibole”, a także bie-
gacze, wielbiciele slow food itd.).

Pytanie 4. W podziałach „my” – „oni” zwykle ulega przeoczeniu tzw.
trzecia Polska. Nie tyle chodzi tu o radykalne bieguny spektrum, ile
o grupy, które celowo ustawiają się z boku. Na ile pożądane są działa-
nia, które je aktywizują? Jak wyglądałyby wyniki wyborów, gdyby fre-
kwencja wynosiła 70-80 proc.?

102 Stan krytyczny. Sfera publiczna w Polsce po 1989 roku