Page 106 - KongresKultury2016v2

Metropolizacja

Opracował Marek Krajewski

Polskie społeczeństwo podlega gwałtownym procesom metropoliza-
cji, które mają dwa podstawowe przejawy. Pierwszy to zasysanie naj-
ważniejszych kapitałów (ekonomicznych, społecznych, kulturowych)
przez duże ośrodki miejskie, które w efekcie tego procesu wykonują
cywilizacyjny „skok do przodu”. Wywołuje to jednak „pustynnienie”
– pod względem aktywności społecznej, kulturowej i obywatelskiej
– tych obszarów, na które owe ośrodki promieniują. Drugim przeja-
wem jest przyswojenie przez peryferie sposobów myślenia i warto-
ściowania kreowanych w centrum i budowanie własnej tożsamości
za ich pomocą. W efekcie rodzą się autoidentyfikacje zorganizowane
wokół poczucia niekompletności, zapóźnienia, nieadekwatności oraz
poczucie, że pozycja, którą peryferie zajmują wobec centrum, jest
w pełni uzasadniona.

Metropolizacja jest charakterystyczna nie tylko dla Polski. Najpełniej
widać ją w zjawisku „miast globalnych” (por. Sassen), ogromnej skali
migracji zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych, a także w uwi-
daczniających się na całym świecie dotkliwych dysproporcjach rozwo-
jowych między największymi miastami a mniejszymi ośrodkami (por.
SYSTEM, KTÓRY TWORZY KULTURĘ. POLITYKA KULTURALNa MIAST).
Warto zauważyć, że w przypadku Polski metropolizacja nie polega tyl-
ko na wzmacnianiu pozycji Warszawy kosztem innych ośrodków miej-
skich, lecz także na tworzeniu podobnej relacji między najsilniejszymi
miastami wojewódzkimi a regionami, na które promieniują.

106 Metropolizacja